Aktywne życie zawodowe i szczęśliwe macierzyństwo mogą iść ze sobą w parze, choć z pewnością nie jest to łatwe zadanie. Na szczęście świadomość o zaangażowaniu, jakiego wymaga opieka nad dziećmi rośnie i Mamy mogą liczyć na ochronę i zabezpieczenie swoich potrzeb nie tylko przez prawo, ale również przez pracodawcę na podstawie indywidualnych zasad obowiązujących w firmie.
W DCG zadbaliśmy o to, aby życie zawodowe i macierzyństwo dało się połączyć, dlatego wszystkim Mamom gwarantujemy elastyczność w stosunku do czasu i miejsca wykonywanej pracy. Zdajemy sobie też sprawę, że edukacji mogą wymagać osoby, które nie posiadają dzieci, a na swoich stanowiskach zarządzają zespołami. Stąd powstała idea szkoleń dla Team Leaderów z zakresu praw przysługujących Mamom powracającym po urlopie macierzyńskim a dla samych mam przygotowaliśmy onboarding, aby ponowne wejście w swoje obowązki nie wiązało się ze stresem tylko z nowym, mocnym startem w życie zawodowe.
Drogie Mamy!
Wyprzedzając nieco Wasz dzień, chcielibyśmy przypomnieć podstawowe przywileje, na które możecie liczyć w pracy, nie tylko od święta przez cały czas trwania umowy. Mamy nadzieję, że pomoże to pogodzić życie rodzinne z zawodową codziennością.
Prawa pracownicze kobiet w ciąży i pracujących mam, wynikają z Kodeksu pracy – trzeba pamiętać, że skorzystacie z nich przy zatrudnieniu na umowę o pracę.
1. Elastyczna organizacja pracy
Jeśli wychowujesz dziecko, które nie ukończyło 8 lat życia, możesz poprosić pracodawcę o zastosowanie dla Ciebie elastycznej organizacji pracy – składasz odpowiedni wniosek przynajmniej 21 dni przed planowanym terminem wprowadzenia takiej zmiany.
Elastyczna organizacja pracy może polegać na:
pracy zdalnej,
nietypowym systemie czasu pracy, czyli:
systemie przerywanego czasu pracy,
systemie skróconego tygodnia pracy,
systemie „weekendowego” - praca wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta,
nietypowym rozkładzie czasu pracy:
różnych godzinach rozpoczynania pracy w różnych dniach,
indywidualnym rozkładzie czasu pracy,
obniżeniu wymiaru czasu pracy.
2. Zakaz wykonywania niektórych prac
Będąc w ciąży i/lub w okresie karmienia dziecka piersią nie możesz wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na twoje zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią.
Szczegóły i wykaz tych prac reguluje stosowne rozporządzenie 
Sprawdź Internetowy System Aktów Prawnych
3. Ochrona przed zwolnieniem
w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego (również ojcowskiego!) i urlopu rodzicielskiego nie możesz zostać zwolniona (zwolniony!),
pracodawca nie może nawet prowadzić przygotowań do wypowiedzenia,
taka ochrona obowiązuje nawet już od złożenia wniosku o taki ww. urlop.
Są oczywiście wyjątki od tego zakazu - warto zapoznać się ze szczegółowymi przepisami.
4. System i miejsce pracy
Będąc w ciąży lub wychowując dziecko, które nie ukończyło 8 lat nie możesz pracować
w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej.
Zabroniona jest również praca w systemie tzw. "przerywanego czasu pracy".
Ponadto wychowując dziecko młodsze niż 8 letnie nie możesz być delegowana poza stałe miejsce pracy.
5. Warunki pracy
Jeśli przed ciążą pracowałaś w warunkach, które są niedopuszczalne dla kobiet w ciąży to pracodawca ma obowiązek dostosować te warunki do obowiązujących wymogów.
Jeżeli jest to niemożliwe lub "niecelowe", to powinien przenieść cię do innej pracy.
Jeśli i to jest niemożliwe, to musi zwolnić cię z obowiązku świadczenia pracy - zachowujesz wtedy prawo do wynagrodzenia.
W niektórych przypadkach, aby skorzystać z takich uprawnień, będziesz potrzebować odpowiedniego zaświadczenia od lekarza.
6. Urlopy - trzy najważniejsze to: macierzyński, wychowawczy i rodzicielski
Urlop macierzyński - jego maksymalny czas trwania zależy przede wszystkim od tego, ile dzieci urodzisz w trakcie jednego porodu:
jedno dziecko - 20 tygodni,
dwoje dzieci - 31 tygodni,
troje dzieci - 33 tygodnie,
czworo dzieci - 35 tygodni,
pięcioro lub więcej dzieci - 37 tygodni.
Uwaga - urlop macierzyński możesz rozpocząć jeszcze przed porodem, ale nie więcej niż 6 tygodni przed przewidywanym terminem porodu.
Urlopem macierzyńskim możesz "podzielić się" z ojcem wychowującym urodzone przez Ciebie dziecko lub dzieci.
Urlop rodzicielski - przysługuje nie tylko matce, ale obojgu rodzicom.
Jego łączny okres wynosi:
41 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
43 tygodni – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Co ciekawe, każdemu z rodziców przysługuje przynajmniej 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, którego nie może "oddać" drugiemu rodzicowi - jeśli np. urodziłaś jedno dziecko, to możesz wykorzystać maksymalnie 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego, a pozostałe 9 tygodni przysługuje wyłącznie ojcu, choć on nie musi z tego prawa skorzystać – ale tak czy inaczej, te 9 tygodni nie "wróci" do ciebie.
Urlop rodzicielski możesz też łączyć z pracą, np. zamiast w pełni korzystać z urlopu powiedzmy przez 30 tygodni, możesz pracować na pół etatu przez 60 tygodni. Oczywiście te proporcje mogą być inne niż w podanym przykładzie, ale obowiązuje zasada proporcjonalności.
Urlop wychowawczy - maksymalny okres tego urlopu to 36 miesięcy. Urlop taki musi zakończyć się najpóźniej 31 grudnia w roku, w którym dziecko skończy
6 lat. W przypadku tego urlopu również trzeba "podzielić się" z ojcem wychowującym to dziecko - przynajmniej 1 miesiąc przysługuje drugiemu rodzicowi.
7. Przerwy na karmienie
Jeśli karmisz dziecko piersią i pracujesz więcej niż 6 godzin dziennie, to przysługują Ci dziennie dwie przerwy po pół godziny.
Jeśli karmisz więcej niż jedno dziecko, to przerwy mogą trwać po 45 minut.
Na twój wniosek te dwie przerwy możesz łączyć ze sobą.
Jeśli w ciągu dnia pracujesz nie więcej niż 6 godzin, to przysługuje ci jedna taka przerwa dziennie.
Jeśli zaś pracujesz krócej niż 4 godziny dziennie, to takie przerwy ci nie przysługują.
8. Zwolnienie na dziecko
Jeśli wychowujesz przynajmniej jedno dziecko, które nie ukończyło 14 lat, to w ciągu roku przysługuje ci tzw. "zwolnienie na opiekę nad dzieckiem" - czyli zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni rocznie (w roku kalendarzowym), z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
9. Aktywni rodzice w pracy – czyli tak zwane „babciowe”
Od 1 października 2024 r. rodzicom dzieci w wieku od 12 do 36 miesięcy (które nie korzystają z opieki w żłobku, w klubie dziecięcym, u dziennego opiekuna ani w przedszkolu!) będzie przysługiwać świadczenie w kwocie 1500 zł miesięcznie. Warunkiem otrzymywania takiego świadczenia będzie aktywność zawodowa obydwojga rodziców lub samotnego rodzica.
